Είναι ανησυχητικές οι ωτίτιδες στα παιδιά;

 

Λίγα λόγια για το αυτί

 

Το αυτί για να μπορέσει να εκτελέσει τις λειτουργίες του χωρίζεται σε τρία μέρη:

1. Το έξω αυτί
2. Το μέσο αυτί : Χωρίζεται από το έξω με το τύμπανο και περιλαμβάνει τρία μικρά οστάρια ενωμένα μεταξύ τους σαν αλυσίδα. Είναι μια μικρή αεροφόρος κοιλότητα που ο μόνος τρόπος επικοινωνίας της με το περιβάλλον γίνεται μέσα από ένα μικρό σωλήνα, την ευσταχιανή σάλπιγγα, που καταλήγει στο πίσω τμήμα της μύτης, δίπλα από τα κρεατάκια.
3. Το έσω αυτί : Αποτελείται από τα όργανα ακοής (κοχλίας) και ισορροπίας (λαβύρινθος).

Η ευσταχιανή σάλπιγγα : Εξασφαλίζει τον καλό αερισμό του αυτιού και απομακρύνει τις φυσιολογικές εκκρίσεις του. Ανοίγει για λίγο, κυρίως όταν μασάμε ή χασμουριόμαστε.

 

Λίγα λόγια για την εκκριτική ωτίτιδα

 

Τι είναι εκκριτική ωτίτιδα:

Είναι η συλλογή «μη μολυσμένου υγρού» στο μέσο αυτί, λόγω κακής λειτουργίας της ευσταχιανής σάλπιγγας, με αποτέλεσμα παροδική κατά κανόνα βαρηκοΐα, μέτριου βαθμού.

Πόσο κοινή είναι;

Το 15-20% των παιδιών παρουσιάζουν κάποτε για κάποιο διάστημα συλλογή υγρού στο μέσο αυτί. Αυτό δεν γίνεται όμως πάντα αντιληπτό.

Πότε η ευσταχιανή σάλπιγγα δεν λειτουργεί κανονικά;

Η ευσταχιανή σάλπιγγα στα παιδιά είναι οριζόντια και με πιο ευρύ στόμιο και είναι πιο εύκολα διαπερατή από μικρόβια. Η υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια), τα συχνά κρυολογήματα, η αλλεργία και ορισμένες σπάνιες παθήσεις όπως μογγολισμός, λαγώχειλο ή λυκόστομα, αποτελούν προδιαθετικούς παράγοντες για την εκκριτική ωτίτιδα.

Πως καταλαβαίνουμε ότι το παιδί πάσχει;

Η ελάττωση της ακοής είναι ουσιαστικά το μόνο σύμπτωμα της ύπαρξης υγρού στο αυτί. Η βαρηκοΐα ποικίλλει, ακόμα και από μέρα σε μέρα και μπορεί για μεγάλα διαστήματα να παραμείνει αδιάγνωστη, ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά. Οι γονείς συνήθως θεωρούν ότι το παιδί τους «δεν θέλει να τους ακούσει» ή τους αγνοεί ή δεν μπορεί να συγκεντρωθεί εύκολα. Τα μεγαλύτερα παιδιά συνήθως παραπονούνται για το ότι τα αυτιά τους είναι βουλωμένα, κάτι που επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια και μετά από κρυολόγημα. Μπορεί να παραπονεθούν και για σποραδικούς πόνους ή θορύβους ακόμα και κώφωση. Τα συμπτώματα αυτά υποχωρούν συνήθως το καλοκαίρι, και μπορεί να επανεμφανιστούν το χειμώνα.

Τι προβλήματα μπορεί να προκύψουν;

1. Σε παιδιά προσχολικής ηλικίας η ελάττωση της ακοής μπορεί να δράσει καθοριστικά στην ανάπτυξη της ομιλίας τους. Είναι επίσης δυνατόν να επηρεαστεί η συμπεριφορά τους κάνοντας τα δύστροπα ή με τάσεις απομόνωσης.
2. Τα παιδιά σχολικής ηλικίας μένουν πίσω στα μαθήματα, αφού με δυσκολία συνήθως παρακολουθούν στην τάξη. Η συμπεριφορά τους επηρεάζεται αφού αισθάνονται μειονεκτικά.

Τι συμβαίνει με το υγρό τελικά;

Στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων το μέσο αυτί καθαρίζει από μόνο του μέσα σε 4 – 6 εβδομάδες περίπου. Κάποιες φορές το υγρό παραμένει για μεγαλύτερα διαστήματα. Τότε γίνεται παχύρρευστο και κολλώδες.

Ίσως μόνιμες παραμορφώσεις της δομής του μέσου αυτιού (π.χ. συμφύσεις) και τελικά μόνιμη δυσλειτουργία του, που μπορεί να απαιτήσουν στο μέλλον πολύ ευαίσθητες επεμβάσεις. Επίσης, ας μην υποτιμηθούν καθόλου: η πιθανή καθυστέρηση στην ομιλία, οι δυσκολίες στο σχολείο και οι τάσεις απομονωτισμού στα μεγαλύτερα παιδιά.

Πώς αντιμετωπίζεται η ωτίτιδα;

1. Με αγωγή
Η χρήση φυσιολογικού ορρού και αποσυμφορητικών της μύτης, η αντιβίωση καθώς και το μάσημα τσίχλας, τα μπάνια κ.α. βοηθούν στην απομάκρυνση του υγρού. Αν αυτό παρά τα παραπάνω υπάρχει πάνω από 6-8 εβδομάδες, τότε μια μικρή χειρουργική επέμβαση καλείται να δώσει τη λύση.

 

2. Χειρουργική αντιμετώπιση
Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία, διαρκεί περίπου 20 λεπτά και συνίσταται στην, κάτω από το μικροσκόπιο, τοποθέτηση μικρού σωληνίσκου αερισμού πάνω στο τύμπανο ώστε να έλθει σε μόνιμη επικοινωνία το μέσο αυτί με τον αέρα. Έτσι επιτυγχάνονται και η απομάκρυνση του υγρού και ο καλός αερισμός του. Το παιδί παραμένει στο νοσοκομείο μόνο για λίγες ώρες και δεν πονά. Οι σωληνίσκοι αερισμού αποβάλλονται αυτόματα από το ίδιο το αυτί σε διάστημα 6-12 μηνών, αφήνοντας μια ανεπαίσθητη ουλή.>

Πώς βοηθάμε πρακτικά στα παιδιά με εκκριτική ωτίτιδα;

Στο σπίτι : Στο παιδί πρέπει να μιλάμε καθαρά και από κοντά αφού πρώτα του αποσπάσουμε την προσοχή. Φροντίζουμε να μας βλέπει και να μην υπάρχει άλλος θόρυβος, όπως τηλεόραση. Μπορεί να χρειαστεί να επαναλάβουμε κάποιες λέξεις ή να εξηγούμε περιφραστικά. Πρέπει να δείχνουμε κατανόηση στο πρόβλημα του, να του εξηγούμε απλά τι συμβαίνει και το διαβεβαιώνουμε ότι δεν θα διαρκέσει πολύ. Ας μη ξεχνάμε ότι άλλες μέρες ακούει καλύτερα άλλες χειρότερα.

Στο σχολείο : Ο δάσκαλος πρέπει να ενημερωθεί για τη βαρηκοία. Το παιδί τοποθετείται σε μπροστινό θρανίο και όταν ο δάσκαλος του απευθύνεται πρέπει να είναι ορατός και κατανοητός.

Οδηγίες για παιδιά με σωληνίσκους αερισμού

1. Παρά το ότι δεν είναι εύκολο να περάσει νερό από το σωληνάκι μέσα στο αυτί, το παιδί πρέπει να είναι προσεκτικό π.χ. να μην κάνει βουτιές. Καμιά ιδιαίτερη προφύλαξη δεν χρειάζεται όταν λούζεται. Αν το παιδί αρχίσει να παραπονείται ξανά για βουλωμένα αυτιά, πόνους ή συνεχή έκκριση από τα αυτιά, παρά το ότι έχει σωληνίσκους, θα πρέπει να επισκεφθεί ειδικό.
2. Το ταξίδι με αεροπλάνο δεν απαγορεύεται.

Μπορεί να ξαναμαζέψει το παιδί υγρό στο αυτί του όταν πέσουν τα σωληνάκια;

Πάνω από το 90% των παιδιών απαντούν θετικά στη χειρουργική θεραπεία. Όμως το υπόλοιπο ποσοστό μπορεί να αναπτύξει ξανά εκκριτική ωτίτιδα μετά την απομάκρυνση των σωληνίσκων και να χρειαστεί να τοποθετηθούν νέοι. Ευτυχώς οι υποτροπές αυτές ειναι σπάνιες και αφορούν συνήθως παιδιά με σοβαρή αλλεργία, Σύνδρομο Down ή λυκόστομα.